Het doel van elk onderzoek is kennis vergaren, data te verzamelen en te duiden in een bepaalde context vanuit een bepaald perspectief. De onderzoeker zet in feite ruwe data om in informatie. Je kunt informatie verzamelen met als doel meer te willen weten over een bepaald onderwerp (weten om te weten), fundamenteel onderzoek. Je kunt informatie verzamelen met als doel iets met de informatie te willen doen (weten om te doen), om kennis in de praktijk te gebruiken voor het bedenken van oplossingen, praktijkgericht onderzoek.

Een andere tweedeling die vaak wordt gebruikt is:
Beschrijvend onderzoek: doel inzicht te krijgen in de meningen, opvattingen en gedragingen van bijvoorbeeld mensen of organisaties in de praktijk van alle dag. Het meeste onderzoek wat in de wereld wordt uitgevoerd is beschrijvend van aard.
Bijbehorende onderzoeksvragen beginnen met: Wie…, Waar…, Wat…, Wanneer…, Welke…, Hoeveel… enzovoort.

Verklarend onderzoek: doel inzicht te krijgen in de oorzaken / een verklaring te vinden voor problemen in de praktijk.
Bijbehorende onderzoeksvragen beginnen met: Waarom…, Hoe komt het dat…, Wat is de verklaring voor…Wat zijn oorzaken voor…

Onderzoeksdoelen kunnen gekoppeld worden aan de handelingscyclus:

Een voorbeeld van een doelstelling van onderzoek naar aanleiding van een adviesvraag :

Stel: de adviesvraag is: Hoe kan organisatie X zich het beste herpositioneren om te worden gezien als totaal oplosser i.p.v. installateur? (Of dit een goede adviesvraag is hangt af van de onderbouwing ervoor!). Om advies te geven over herpositioneren moet je eerst weten hoe het bedrijf zich nu positioneert. De doelstelling van je onderzoek kan dan worden:

Inzicht krijgen in de huidige positionering van bedrijf X om advies te geven over de herpositionering.