Er zijn diverse manieren waarop over onderzoek gerapporteerd wordt. Hbo-studenten schrijven aan het eind van hun opleiding een HBO bachelorthesis, een proeve van bekwaamheid voor bachelors. Het gaat hier om het aantonen van de competenties, horende bij de opleiding. Bij een deel van de HBO-opleidingen is dit in de vorm van een onderzoeksrapport.

Bij de opleidingen communicatie wordt een combinatie gemaakt van een beroepsproduct (bijvoorbeeld een advies of een creatief concept) onderbouwd door gegevens uit onderzoek. Je kunt hiervoor een apart onderzoeksrapport schrijven. Je kunt er ook voor kiezen een rapport te schrijven over het advies / creatief concept, waarbij onderzoeksgegevens (net als de gebruikte theorie) gelijktijdig in de tekst verwerkt worden. In dat geval wordt de methodologische verantwoording in de bijlage geplaatst. Om er 1 rapport van te maken is niet gek, onderzoek is immers een middel om het advies te onderbouwen. Als student communicatie leer je doelgroepgericht te schrijven, dus bedenk wat het beste past bij opdracht en opdrachtgever: aparte rapportages of 1 verhaal met bijlagen.

Een apart onderzoeksrapport bevat in elk geval de volgende onderdelen: samenvatting, inleiding, situatieanalyse inclusief adviesvraag, vertaling adviesvraag naar onderzoeksvragen met behulp van theorie, methodologische verantwoording, resultaten, conclusie en discussie.

Andere rapportagevormen die gebruikt worden om onderzoek te beschrijven zijn populair wetenschappelijke tijdschriften en vaktijdschriften, internetpagina’s en blogs. Ook zie je onderzoeksresultaten op posters voor bijvoorbeeld een congres, in infographics of in een krantenartikel. De mate van gedetailleerdheid verschilt nogal per vorm. Vaak gaat het vooral om de uitkomsten en minder om de methodologische verantwoording. Toch is de methodologische verantwoording belangrijk. Je wilt immers aan anderen laten zien dat de informatie die je geeft op een betrouwbare en valide manier tot stand gekomen is.

Masterstudenten laten hun proeve van bekwaamheid zien met een masterthesis. Deze masterthesis is vergelijkbaar met bovengenoemd onderzoeksrapport. Vaak zit er een apart theoretisch kader in. De masterthesis lijkt op een proefschrift. Verschil is de uitgebreidheid (masteronderzoek duurt gemiddeld een half jaar, promoveren duurt gemiddeld 4 jaar).

Aan een universiteit kan het doctoraat (dr.) verworven worden op grond van promotie. Je doet wetenschappelijk onderzoek en schrijft hierover een proefschrift, een wetenschappelijke verhandeling in boek- of artikelenvorm. Een proefschrift  is een rapportage over een of meerdere onderzoeken, uitgevoerd door een promovendus, ter verkrijging van de doctorstitel. En proefschrift, ook wel dissertatie of thesis genoemd, is een originele wetenschappelijke verhandeling, maar kan ook bestaan uit een samenvoeging van eerdere wetenschappelijke publicaties.

Een wetenschappelijk artikel gaat vaak over (promotie)onderzoek. De opbouw van artikelen kan verschillen, maar in de basis worden de volgende onderdelen beschreven: samenvatting, inleiding, onderzoeksvraag en theoretisch kader, methode, resultaten, conclusie en discussie. Aan het eind van het promotietraject verdedig je het proefschrift voor een promotiecommissie. Met deze proeve van bekwaamheid verwerf je de titel dr.

Mijn proefschrift gaat over de manier waarop professionals in de gezondheidszorg met elkaar in de keten communiceren over dingen die anders gaan dan gepland. Hieronder zie je mijn proefschrift: The weakest link: interorganisational communication about (near) incidents in the health care chain.

Proefschrift